sobota, 5 stycznia 2019

Noratus

Jak podaje Wikipedia jest to średniowieczny cmentarz z największym światowym nagromadzeniem zabytkowych chaczkarów, których jest w tym miejscu ponad 800. Wszystkie znajdują się w granicach wsi Noratus, w marzie Gegharkunik w Armenii. Najstarsze z nich datowane są na IX wiek n.e. Natomiast same chaczkary, czyli kamienne stelle lub płyty wotywne powstawały dla upamiętniania szczególnych wydarzeń lub osób zmarłych. Formy te umieszczane są na murach świątyń,wejściach grobowców,na rozstajach dróg,cmentarzach. Na obszarze Armenii skalne obeliski przy źródłach i obeliski związane z państwem Urartu powstawały jeszcze przed epoką hellenistyczną, a w tej epoce zwyczaj ich stawiania utrwalił się. Na początku IV w. n.e. Armenia przyjęła chrześcijaństwo jako religię panującą i nowo powstające obeliski wykonane w surowym głazie o przypadkowym kształcie zaczęto zdobić wizerunkiem niezdobionego krzyża równoramiennego z rozszerzającymi się, często rozwidlonymi końcówkami ramion. Właściwe chaczkary pojawiają się w V-VII w. n.e. i różnią się od starszych obelisków z krzyżem tym, że krzyż przybiera postać tzw. „skrzydlatego krzyża”, tzn. na wszystkich rozszerzających się wierzchołkach krzyża wykuwano ornamenty roślinne, przechodzące u podstawy krzyża w liście palmowe.